FİTEN – FİTNE -
MELAHİM :
Fiten: kelimesinin
tekili (müfredı) olan fitne: Meşakkat, sıkıntı, rezalet ve azap mânâlarındadır.
Fitnenin aslında,
imtihan mânâsına olduğu daha sonra meşakkat ve imtihanın götürdüğü kötülük
mânâsında kullanıldığı söylenmektedir. Bilahare bu kelime, küfür, günah,
rüsvayhk ve fisk-ü fücurdan her türlü kötülük için kullanılmaya başlanmıştır.
Ayrıca insanlar arasında
vuku bulan ihtilâf, düşmanlık ve kavga mânâsında da kullanılmaktadır. Şu
âyet-i kerimede, fitne bu son mânâda kullanılmaktadır.
"Öyle bir fitneden
sakınınız ki, o hiç de sizden sadece zulmedenlere dokunmakla kalmaz"
Enfâl, 25.
Bu âyetteki fitneden
maksat, ümmetin birlik ve beraberliğini bozan ve zararı suçlu suçsuz herkese
dokunacak olan ihtilâf ve tefrikadır.
Zübeyr b. el-Avvem (r.a)
Cemel Vak'ası meydana geldiğinde, "Hiç şüphem yok ki bu âyet, bu gün şu
vaziyette bulunan müslümanlar hakkında nazil olmuştur." demiştir.
Melâhim; Melhame
kelimesinin çoğuludur. Melhame, savaş meydanı demektir. Savaş meydanına bu
ismin verilmesine sebep ya bu meydanda "lahm " etin bol bulunması,
yada elbisenin " "(lühme) ve
sedasının (argaç ve direzisinin) biri birine girdiği gibi, insanların savaşta
birbirine girmesidir. Ama birinci mânânın daha münâsip olduğu söylenmektedir.
Kamûs'ta melhamenin
büyük vak'a olduğu kaydedilir.